Sự khác nhau giữa trợ từ 「は」và「が」
Việc phân biệt và sử dụng trợ từ 「は」và「が」không hề đơn giản.
Có lúc 2 từ này được sử dụng với cùng một ý nghĩa, nhưng có lúc là tùy ngữ cảnh và văn cảnh lại mang ý nghĩa hoàn toàn khác nhau.
Trước đây tôi cũng đã giải thích về sự khác nhau của hai cách dùng 「私はやりました」và「私がやりました」. Lần này, nói về hai trợ từ 「は」và「が」lại hoàn toàn khác. Chúng ta hãy cùng vào ví dụ sau:
Trợ từ「は」- Diễn tả một chân lí không thay đổi
Nếu thêm vào đâu câu từ 「今日」thì sẽ càng dễ dàng hiểu được ý nghĩa của câu sau.
「今日の空は青い」
「今日は空が青い」
Về cách dùng 「今日の」và「今日は」tôi sẽ giải thích sau.
Cách dùng trên có khác nhau chút ít về sắc thái nhưng ý nghĩa cuối cùng thì vẫn giống nhau.
Chúng ta sẽ tiếp tục sang ví dụ tiếp theo.
Câu hỏi của người chưa từng thấy trái táo lần nào sẽ có dạng như sau:
「りんごというものは、どのような形ですか？」
「りんごは丸い」
Cách sử dụng này đối với trợ từ là không có vấn đề.
**Tuy nhiên, với câu hỏi sự thật hiển nhiên như câu dưới đây thì thường sẽ lược bỏ phần 「りんごは」.
Cách nói như ví dụ dưới đây là kì lạ.
「りんごというものは、どのような形ですか？」
「りんごが丸い」
Ngoài ra, từ đầu thì hầu như không sử dụng cách trả lời có trợ từ 「が」 cho câu hỏi trên.
Tóm lại, với trường hợp sử dụng trợ từ 「は」thì thông thường sẽ biểu thị một sự việc không bao giờ thay đổi. So với đó thì trợ từ 「が」ở đây ám chỉ về một quả táo nhất định. Theo đó, đối với người chưa từng thấy trái táo lần nào thì chỉ với câu văn thì khi muốn giải thích có thể sử dụng trợ từ「は」.
Quay lại với ví dụ ban đầu.
「今日の空は青い」
「今日は空が青い」
Nếu chỉ định cụ thể là “bầu trời hôm nay” thì trợ từ 「は」được sử dụng để chỉ định bầu trời của hôm nay. Mặt khác, cách nói 「今日は空は青い」thì hoàn toàn không thể gây nhầm lẫn về ý nghĩa nhưng có hơi thiếu tự nhiên.
Câu 「今日は空が青い」 khi lược bỏ trợ từ thì có thể có thể nói theo kiểu 「今日、空が青い」. Nếu thử nói là 「今日の空が青い」thì có thể giới hạn …. Cách giải thích hơi khó hiểu nhưng tóm lại trong văn nói hằng ngày thì đây là cách nói hơi thiếu tự nhiên.
Để làm rõ ý hơn thì thường sẽ thêm từ chỉ thời gian 「今日」vào trước câu.
Bây giờ chúng ta thử bỏ từ 「今日」chỉ thời gian ra xem nhé.
「空は青い」
Như đã nói ở trên, 「空は青い」mang ý nghĩa về một sự chân lí không thay đổi. Tuy nhiên, đối với trường hợp khi nghe cách nói 「今、空は何色だ！」thì vì cách hỏi 「今の空」đã có chỉ định chủ đích cụ thể nên chúng ta có thể trả lời là 「空は青い」.
Đối với câu hỏi trên thì hầu như sẽ không dùng trợ từ 「が」để trả lời mà có thể dùng trợ từ 「は」.
Cách trả lời là 「空が青い」 thông thường sẽ mang hàm ý chỉ trạng thái bầu trời mang một màu sắc khác ngoài màu xanh.
Trợ từ khó dùng mà ngay cả người Nhật cũng thường nhầm lẫn
Không biết như thế nào.
Nói tóm lại thì tùy tình trạng mà cách sử dụng hai trợ từ 「は」「が」sẽ mang ý nghĩa khác nhau. Nếu chúng ta chỉ nhớ cách sử dụng hai trợ từ này theo logic thì sẽ khá phức tạp và khó nên để hiểu rõ, các bạn cần đọc nhiều tiếng Nhật và cảm nhận ý nghĩa cách dùng trợ từ này một cách trực quan và luyện tập càng nhiều càng tốt.
Nếu chỉ nhớ cách dùng hai trợ từ này trên văn nói hàng ngày thì ngược lại có thể sẽ dễ bị bối rối hơn vì trong văn nói hàng ngày người Nhật cũng rất thường sử dụng sai hai trợ từ này. Vì vậy các bạn nên học cách dùng trợ từ từ câu văn thì tốt hơn.
Khi nói chuyện thì dù có thể tưởng tượng được tình huống qua trợ từ 「は」,「が」nhưng hầu như kết luận câu chuyện không thay đổi nhiều nên các bạn cứ sử dụng mà không cần lo lắng cũng được.
Như đã nói đã phía trên, ngay cả người Nhật cũng thường hay nhầm lẫn.
Ít nhiều cũng có xuất hiện hiểu nhầm nên nếu bạn là người nước ngoài thì đối phương sẽ tưởng tượng và giải thích bổ sung thêm cho bạn dễ hiểu.